Holocaust herdenken en antisemitisme bestrijden

Ter gelegenheid van de Internationale Herdenkingsdag van de Holocaust staat Pax Christi Vlaanderen stil bij alle slachtoffers van het naziregime, en in het bijzonder bij de naar schatting zes miljoen Joden die de dood vonden, naast het onnoemelijke leed dat zoveel andere Joden is aangedaan. De reikwijdte van de Joodse genocide is enorm, en zindert door tot de dag van vandaag. Het besef dat niet enkel het naziregime schuldig is aan deze genocide, maar ook de vele regeringen van de door hen bezette naties, hun overheidsdiensten zoals de politie en burgerlijke stand, en zelfs individuele burgers, zou iedereen ertoe moeten aanzetten om alle mechanismen van racisme en discriminatie vandaag te bestrijden.

Het is essentieel dat het onrecht van racisme en discriminatie snel wordt benoemd en aangepakt, en dat haatboodschappen in de kiem worden gesmoord. Ook antisemitisme, dat een specifieke vorm van racisme is, mag geen kans krijgen. We zouden moeten kunnen zorgen voor een samenleving waarin iedereen welkom is, waarin iedereen zich veilig voelt en waar mensen kansen krijgen om zich te ontwikkelen. Veilige, inclusieve samenlevingen zijn vandaag het doel van Pax Christi Vlaanderen, en Pax Christi Vlaanderen zet alles in het werk om dat te kunnen bereiken.

De strijd tegen het antisemitisme gaat overigens terug op de ontstaansgeschiedenis van de beweging. Bisschop Pierre-Marie Théas, medestichter van Pax Christi, riep in 1942 op om niet mee te werken aan de barbarij van de nazis, en om het meeste heilige recht van elke mens, namelijk zijn waardigheid te beschermen. Dankzij zijn dappere oproep aan de burgers van zijn bisdom, wisten vele Joden te ontsnappen aan opsluiting, deportatie en doodslag.

Mgr. Théas bleef zijn boodschap herhalen, en deed nog meer: hij weigerde maarschalk Pétain te ontvangen in zijn bisschopshuis. Uiteindelijk werd hij opgepakt door de Gestapo en gevangengezet in een kamp in de buurt van Compiègne. Gelukkig werd hij tijdig bevrijd door de Amerikanen en kon hij terugkeren naar Montauban, waar hij zijn missie om te komen tot duurzame vrede en tot verzoening voortzette. Dat leidde in maart 1945 tot de oprichting van Pax Christi: de verzoeningsbeweging tussen Fransen en Duitsers, die later zou uitgroeien tot een wereldwijde beweging, waar ook Pax Christi Vlaanderen lid van is.

Mgr. Théas kreeg voor zijn moedige daden van Israël de titel van Rechtvaardige onder de volkeren. In 1970 werd hij uitgenodigd om een boom te planten in het park rond het museum Yad Vashem in Jeruzalem.

In alle nederigheid gaat Pax Christi Vlaanderen voort op de weg die Mgr. Théas is ingeslagen: de weg van de erkenning dat elke mens in waardigheid wordt geboren, dat elke mens het waard is om voor op te komen en dat niemand in mensonwaardige omstandigheden mag leven. We steken de hand uit naar alle joodse en niet-joodse organisaties om samen antisemitisme in al zijn vormen te herkennen, aan te klagen en onmogelijk te maken. De herdenkingsdag van de Holocaust is een waarschuwing én een oproep tegelijk: “Nooit meer voor geen enkele mens op aarde.”

Lees ook een eerder gepubliceerd standpunt over antisemtisme.