Image

Nobelprijs erkent civiel perspectief in vredesopbouw.

Internationale veiligheid
Rusland - Oekraïne
Persbericht

Pax Christi Vlaanderen dankt en feliciteert de laureaten

Pax Christi Vlaanderen is verheugd dat de Nobelprijs voor de Vrede in 2022 toegekend is aan 3 prominente actoren voor vredesopbouw in de conflictregio Rusland-Oekraïne-Wit-Rusland. Het Nobelprijscomité kiest duidelijk om het civiele perspectief in de vredesopbouw te beklemtonen. Ook voor Pax Christi Vlaanderen is dit de weg naar duurzame en rechtvaardige vrede.

3 winnaars en hun verdiensten

Ales Bialiatski is sinds de vroege jaren ’80 actief in organisaties die de opbouw van de democratie in Wit-Rusland bevorderen. Ook als museumdirecteur en als lid van het gemeentebestuur van Minsk nam hij op dat vlak verschillende initiatieven. Zo huisvestte zijn museum de redactie van ‘Svaboda’ het eerste pro-democratische dagblad in Wit-Rusland. Tussen 2011 en 2014 zat Bialiatski in de gevangenis. Sinds 2021 zit hij opnieuw vast. Telkens wordt fiscale fraude als reden voor zijn arrestatie en veroordeling aangehaald. Voor de internationale gemeenschap is hij duidelijk een politiek gevangene.

Memorial is een zeer gekende mensenrechtenorganisatie, actief in een aantal voormalige Sovjetrepublieken. Vooral hun minutieuze werk in het documenteren van mensenrechtenschendingen, onder meer tijdens de oorlogen in Tsjetsjenië, leverde hen een sterke internationale reputatie op. En een kwalijke reputatie in eigen land, wat einde 2021 leidde tot een gerechtelijk verbod en ontmanteling van de organisatie. Memorial kreeg in 2013 de Pax Christi Peace Award.

Het Oekraïense Centre for Civil Liberties heeft tot nu toe minder internationale faam. Ook bij Pax Christi Vlaanderen is de organisatie minder bekend. Wat bij een snel onderzoek van beperkt beschikbare bronnen opvalt, is hoe de organisatie zich nu inzet om een persoonlijk gezicht te geven aan de oorlog in Oekraïne én uitdrukkelijk verwijst naar de nood om de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) te versterken als kader om aan vredesopbouw te doen.

Collectieve veiligheid en civiel perspectief

Pax Christi Vlaanderen wil in de eerste plaats haar dank én een heel welgemeende proficiat uitspreken aan Ales Bialiatski en de mensen die samen Memorial en het Centre for Civil Liberties vormen. Het is jarenlange volgehouden en consequente inzet voor mensenrechten. In veel gevallen is het een strijd die ook zeer persoonlijke offers vraagt. We kunnen niet genoeg het belang van deze doorgedreven inzet voor de vrede beklemtonen. Pax Christi Vlaanderen ziet in deze erkenning van deze belangrijke burgerbewegingen in conflictgebieden door het Nobelprijscomité een aansporing om haar contacten met plaatselijke vredeskrachten verder te zetten. Voor Pax Christi Vlaanderen verloopt vredesopbouw op twee sporen. De internationale gemeenschap dient zich uitdrukkelijker op het spoor van de collectieve veiligheid te plaatsen. Hier is het dat een instelling als het OVSE een onvervangbare rol heeft. We trekken hier dezelfde kritisch-opbouwende kaart als het Centre for Civil Liberties

Parallel aan dit spoor van de internationale gemeenschap is het spoor van onderuit van even groot belang. Erkenning en ondersteuning van de vele burgers die zich in moeilijke omstandigheden én met een persoonlijke prijs, inzetten voor de opbouw van democratie en mensenrechten, is een effectieve en duurzame investering in vrede. Hier stellen de drie laureaten in moeilijke omstandigheden een voorbeeld, dat voor iedereen tot inspiriatie moet dienen.

Achtergrond bij de Nobelprijs voor de Vrede

Wie was Alfred Nobel? Wat deed hem beslissen zijn fortuin o.a. in te zetten voor vrede?

Van springstof naar vrede