Image
Tweerichtingsbordje: Truth leest het éne, Lies het andere.
Waar of niet waar?

In de wereld van het tastbare bestaat de waarheid uit feiten. Om die waarheid te kennen, vragen we: wie, wat, waar, wanneer, hoe … We nemen de waarheid met onze zintuigen waar.

Maar onze zintuigen en ons geheugen zijn niet altijd honderd percent betrouwbaar. Was het wel zo? Gebeurde het dan? De strijd om het gelijk is nooit veraf. Hoe gaan we om met elkaar als we van mening verschillen over wat er gebeurd is? Proberen we elkaar met woorden te verslaan of blijven we elkaar met respect bejegenen, ondanks onze meningsverschillen?

Wanneer we zelf niet aanwezig kunnen zijn bij wat er gebeurt, moeten we betrouwbare getuigen hebben. Onze steun aan integere journalisten is dan ook een plicht. Mensen betrekken anderen immers graag in hun eigen wereldbeeld en hun eigen waan. Complottheorieën, een vermeende vijand … Het geweld begint in de gedachtewereld waar de waarheid onder druk komt te staan. Social media zijn dan de media bij uitstek waarop iedereen zijn eigen waarheid mag verkondigen, zonder research te doen en zonder respect voor de integriteit van de ander.

Hoe moet het dan? Als we ons naar binnen keren, zien we én ervaren we dat we in de transcendente wereld allen één zijn, onlosmakelijk met elkaar en de schepping verbonden. Gelovigen zeggen dan: we zijn allen kinderen van God, we zijn dus broers en zussen van elkaar. Deze verbondenheid is de diepere waarheid van waaruit we de dagelijkse realiteit tegemoet kunnen treden. Dat is een diepere waarheid van waaruit we met respect en zonder geweld met elkaar kunnen omgaan.

Image
De leugen is zo oud als oorlog. (Leo Klimm in Der Spiegel, 4 maart 2023) In de achtergrond vliegt een Belgische bomber uit een wolk in de heldere blauwe lucht.

 

 

Image
Afbeelding met kleuter op schouder van haar vader of grootvader. Het meisje bestudeert het kopje van een zonnebloem van nabij.
De Wereld Die We Willen

Neem de ideeën, gevoelens en meningen van kinderen en jongeren serieus

Kinderen en jongeren zijn een essentieel en krachtig deel van de maatschappij. Hun stemmen zijn de bouwstenen van een betere toekomst - een wereld gebaseerd op waarheid, rechtvaardigheid en gelijkheid. Het concept van "waarheid" krijgt een diepere betekenis wanneer we luisteren naar de stemmen van kinderen en jongeren, omdat zij vaak ongefilterd en oprecht spreken over de wereld die ze zien en de wereld die ze zouden willen zien.

Rutger Bregman legt het zo uit: “juist omdat ze nog niet ‘volwassen’ zijn, hebben kinderen een uniek talent om onze hypocrisie bloot te leggen. We leren onze kroost bijvoorbeeld dat je eerlijk moet delen, maar mogen vervolgens ook vertellen waarom wij in overvloed leven terwijl kinderen in arme landen honger lijden. Naarmate we ouder worden, leren we leven met zulke contradicties, maar voor veel kinderen zijn ze nog verwarrend.”

De perspectieven en ideeën van kinderen bieden inzicht in problemen die anders misschien over het hoofd worden gezien. De Klachtenlijn van het Kinderrechtencommissariaat is een veilige haven voor kinderen en jongeren om hun zorgen en ervaringen te delen, wanneer ze het gevoel hebben dat ze niet correct worden behandeld en op geen enkele andere plek meer terecht te kunnen. Zo kan er bijvoorbeeld iets mislopen op school, in de sportclub, de jeugdbeweging, in de jeugdhulp of de gezondheidszorg. Soms wijst een klacht op een tekort aan goede wetgeving. Dan vragen we de overheid om hier iets aan te doen. Terugkerende klachten worden zo een bron van kennis voor het parlement, waardoor het politieke debat hierover kan worden gevoerd en beleid kan worden aangepast.

Kinderen en jongeren hebben het recht om deel te nemen aan beslissingen die hun leven beïnvloeden. Of zoals in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind is bepaald: ‘Het kind dat in staat is zijn of haar eigen mening te vormen, heeft het recht die mening vrijelijk te uiten in alle aangelegenheden die het kind betreffen, waarbij aan de mening van het kind passend belang wordt gehecht in overeenstemming met zijn of haar leeftijd en rijpheid’. Dit verdrag erkent de intrinsieke waarde van hun meningen en ervaringen. Het creëren van een wereld gebaseerd op "waarheid" impliceert het luisteren naar deze meningen en het nemen van actie op basis daarvan.

Met de Kinderrechtendag, die een eerste keer plaatsvond in het Vlaams Parlement in november 2021, vieren we de stem van kinderen en jongeren. Deze dag zal twee keer per legislatuur georganiseerd worden en dient als platform waarop jongeren openhartig hun ideeën kunnen delen met de volksvertegenwoordigers. Een altijd terugkerend inzicht van de beleidsmakers is: “Wat een ongelooflijk wijze dingen weten die jongeren ons te vertellen”.

In de zoektocht naar de wereld die we willen, is het van vitaal belang dat we kinderen en jongeren betrekken. Hun frisse kijk op zaken, onbevangenheid en ongeremde verbeelding zijn drijvende krachten achter positieve verandering. Wanneer we hun stemmen erkennen en serieus nemen, bouwen we niet alleen aan een rechtvaardigere samenleving, maar ook aan een wereld die is gebaseerd op oprechtheid, inclusie en de hoop op een betere toekomst voor iedereen.

 

Caroline Vrijens, Vlaamse Kinderrechtencommissaris

Sarah Meys, beleidsadviseur Kinderrechtencommissariaat

https://kinderrechten.be

Dialoog als Levenskunst 

 De waarheid ontvouwt zich in de dialoog. (onbekend)

En wie u zal dwingen één mijl te gaan, ga er twee met hem. (Mt. 5,41)

‘t Zijn zotten die voor niks werken, zou je denken. En dat dachten velen die Jezus dit in zijn Bergrede hoorden zeggen wellicht ook. De Romeinse bezetter had namelijk het recht om een voorbijganger tegen te houden en om hem een mijl lang zijn uitrusting te laten dragen. Die prettige Jezus raadt zomaar even twee mijlen aan …

Lang werd dit vers geïnterpreteerd als een gebod om ons afzien, zelfs door onrecht, bijna trots te dragen. Je draagt ook wel zorg voor een ander, als je meer doet voor hen dan wat ze van je vragen. Doe je dit met liefde, dan wordt de last zoveel lichter. Tenminste, als je jezelf ook gedragen weet door partner, familie, buur, vrienden …

Er ligt echter nog een waarheid voor het grijpen in het gebod om niet één, maar twee mijl mee te lopen. Hoe langer je onderweg bent met iemand, hoe groter de kans dat je begint te praten met elkaar. Dialoog wordt zo mogelijk in een situatie waar je haar niet verwachtte. Dialoog met een persoon die je misschien liever mijdt. Die tweede, extra mijl blijkt op deze manier zowaar een eerste stap naar vrede. Je hoeft niet meteen je hart op je tong te hebben. Maar waar twee mensen geduldig met elkaar in gesprek gaan, toont de waarheid zich. We kunnen uit zo'n gesprekken een harde les uit leren, of we voelen ons jarig. Hoe dan ook, waarheid vereenvoudigt en verrijkt tegelijkertijd onze realiteit.

Wanneer we bij de waarheid blijven, blijven we bij de feiten. Die zijn simpel, die kunnen we onthouden. Wanneer we de waarheid verlaten, en ons met leugens behelpen, wordt er veel meer energie van ons gevraagd. Wat hebben we verteld, wanneer, tegen wie? Wie heeft nog nooit een leugentje om bestwil verkocht?

Image
Vrouw toont handstop aan leugenachtige man met hand die vingers kruist achter rug

Als we liegen om bestwil, hebben we besloten dat de ander niet capabel is om met de waarheid om te gaan. Of dat we niet geaccepteerd zullen worden zoals we zijn.

  1. Herinner jij je een leugentje om bestwil? Wat wou je verbergen? Van welke reactie had je schrik?
  2. Je hebt een leugentje verteld, met de beste bedoelingen. Hoe voel je je dan?
  3. Je hebt iemand eerlijk je mening gezegd op een liefdevolle manier. Wat gebeurde er? Hoe was de relatie achteraf?
  4. De leugen is zo oud als oorlog. Wat vind jij van deze gedachte?
Image
Protestoptocht met vlaggen en banner; de moeders van Plaza de Mayo eisen gerechtigheid in de naam van en de waarheid over hun vermiste zonen en dochters.
Stuwkracht

De weg naar de vrede is de weg van de waarheid… Waarachtigheid is zelfs belangrijker dan vredelievendheid. Inderdaad! De leugen is de moeder van het geweld. Een waarachtig mens kan niet lang gewelddadig blijven. (Mahatma Ghandi)

Zijn geweldloze strijd voor de bevrijding van India noemde Mathatma Gandhi ‘satyagraha’;  dit betekent: ‘de kracht van de waarheid’.  
Hoe zou jij geweldloze inzet omschrijven?

U zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u bevrijden. (Jezus van Nazareth, Joh. 8,32)
Wat kunnen de woorden van Jezus over de waarheid die bevrijdt voor jou betekenen? 

 

Gebed van een Moslim

O God, zuiver mijn hart van huichelarij, mijn gedrag van veinzerij, 

mijn tong van leugentaal en mijn ogen van verraad; 

want Gij kent de bedrieglijke blik van de ogen en 

wat de boezem van de mens verhult. 

 

Foto: Protestoptocht door de moeders van Plaza de Mayo. Zij eisen gerechtigheid voor en de waarheid over hun vermiste kinderen.

 

 

Foto's: Adobe Stock #572889023 (Banner), Adobe Stock #561811458 (Voorstelling), Bénédicte Kusendila (Tegelspreuk), Adobe Stock #458041606 (De Wereld Die We Willen),  Adobe Stock #262904245 (Dialoog als Levenskunst), Adobe Stock #526666794 (Stuwkracht), Adobe Stock #605995096 (Luister Mee(r)), Bénédicte Kusendila (Lees Mee(r))