Ik weiger te haten, een boek over mechanismen die antisemitisme veroorzaken en in stand houden.

Samen met uitgeverij Kritak brengt Pax Christi Vlaanderen een boek uit over een thema, dat gevoelig ligt: antisemitisme. Door het netelig karakter wordt het - in onze ogen nochtans ernstig - probleem van antisemitisme steeds vaker verzwegen of omzeild en gaat men discussies uit de weg. Bovendien krijgt het discours van de valse framing hierrond steeds meer ruimte. Tijd dus voor een boek dat inzicht brengt en tot actie motiveert. 

Antisemitisme maakt nog steeds slachtoffers

Antisemitisme behoort, net als andere vormen van racisme en discriminatie, jammer genoeg nog niet tot het verleden. De opkomst van nieuwrechtse ideeën doen discriminatie en haat toenemen, ook tegen Joden. Angst voor de vreemde ander, gebrek aan openheid, eenzijdige focus op de eigen identiteit en tegenstellingen tussen wij-zij bieden een voedingsbodem voor racisme en dus ook voor antisemitisme. Daarom zet Pax Christi de strijd ertegen weer op de agenda.

Voedingsbodem voor haat en racisme

Het is belangrijk om spiralen van geweld te doorbreken en de voedingsbodem voor haat en onrecht weg te nemen. Enkel zo kan een einde worden gemaakt aan racisme en discriminatie.

Het onrecht van de Israëlische bezetting van de Palestijnse gebieden is zon voedingsbodem voor haat. De Israëlische blokkade van Gaza, het beleid van apartheid en andere mensenrechtenschendingen treffen de Palestijnse bevolking zwaar. Deze toestand leidt tot protest, verzet en geweld. Helaas leidt dat ook tot antisemitische reacties, waarbij Joden in het algemeen verantwoordelijk worden gesteld voor de politiek van de staat Israël.

Problematische vermenging van antisemitisme, antizionisme en kritiek op de staat Israël

De  Israëlische overheid probeert op verschillende manieren de bezetting en andere schendingen te legitimeren. Eén van de legitimeringsvormen is het wegzetten van critici als antisemitisch. Tegelijkertijd criminaliseert zij kritiek op het Israëlisch beleid en maakt ze  mensenrechtenverdedigers monddood. Zo kregen in oktober 2021 zes Palestijnse burgerorganisaties het verdict terroristische organisaties te zijn, terwijl zij juist inzetten op de verdediging van bijvoorbeeld kinderrechten of het kunnen uitoefenen van landbouw.

Groepen die het Israëlisch beleid steunen, zetten het label antisemitisme dus in als wapen om critici van dat beleid in diskrediet te brengen. Ze proberen bijv. Pax Christi weg te zetten als antisemitisch en anti-Joods, omdat Pax Christi het onrecht aankaart en opkomt voor gelijke rechten van de Joodse én de Palestijnse bevolking. Zelfs de definitie van antisemitisme van het gerenommeerde International Holocaust Remembrance Alliance wordt door Israël gepolitiseerd, waardoor die onbruikbaar en contraproductief wordt. Valse beschuldigingen van antisemitisme dienen de strijd tegen het echte antisemitisme niet. Een inhoudelijk debat en actie dringen zich op.

Antisemitisme zit in DNA van Pax Christi

De stichters van Pax Christi, bisschop Pierre-Marie Théas en Marthe Dortel-Claudot, verleenden tijdens de Tweede Wereldoorlog actieve steun aan Joden door ze te helpen ontsnappen aan de moordmachine van de nazis. Mgr. Théas riep daar openlijk toe op in zijn bisdom Montauban en werd daarvoor door de Gestapo gevangengezet. Na de oorlog kreeg hij hiervoor erkenning: de titel van Rechtvaardige onder de Naties en een zelf geplante boom in de tuin van Yad Vashem in Jeruzalem.

Een stevig boek met bijdragen

Geert Vervaele, lid van de werkgroep Israël-Palestina van Pax Christi, begon in het najaar van 2019 te schrijven aan een nota. De nota werd een boek van maar liefst 350 blz.! Hij ontrafelt in het boek het ingewikkelde kluwen van echt en vermeend antisemitisme en de bewuste maar nefaste vermenging van antisemitisme, antizionisme en kritiek op de staat Israël. Hij onderzoekt de oorzaken en de mechanismen die actueel antisemitisme veroorzaken. Eveneens analyseert hij de wijze waarop het label antisemitisme als wapen wordt ingezet om verzet tegen de politiek van Israël te doen verstommen. Het boek gaat ook in op de rol die religie en theologie spelen in het hedendaagse antisemitisme. Het boek biedt inzichten in antisemitisme en in de kwestie Israël-Palestina, maar ook in de spiritualiteit om met deze kwesties om te gaan.

Prof.em. Roger Burggraeve schreef voor dit boek een - zoals de uitgeverij het omschrijft - filosofisch postscriptum over racisme vanuit de denkwereld van de Joodse filosoof Levinas. Annemarie Gielen, directeur van Pax Christi Vlaanderen van 2012 tot 2021, wijdt uit over de visie van Pax Christi op onrecht en geweld, en op hoe werken aan vrede en rechtvaardigheid. In het boek komt ook de hetze rond de uitreiking van de titel van Ambassadeur voor de Vrede aan Brigitte Herremans aan bod. Deze was gepland in de Kazerne Dossin, maar moest uiteindelijk last minute uitwijken naar een andere locatie door de druk van een Joodse lobbygroep. Een overkwikkele affaire die nog steeds nazindert in de werking van de Kazerne Dossin. Het boek gaat in op verschillende andere controversiële onderwerpen zoals de hetze tegen het carnaval in Aalst, maar ook de toenemende invloed van bewegingen als alt-right en Schild en Vriend, of de ethnische zuivering die plaats heeft in Palestina.

Koop het boek!

Koop uw exemplaar via de webshop van Kritak/ Lannoo, kostprijs €29,99. Op dezelfde site kan u (rechts op de pagina, onder de reservatieknop) ook klikken op levering als e-book. Dan is de prijs €15,99. Het boek is ook te krijgen in de boekhandel.

Evenementen rond het boek

Op 26 januari 2022 werd het boek gelanceerd, met een inleiding door Ludo Abicht en een gesprek met auteur Geert Vervaele en Ludo Abicht door Gie Goris.

Herbekijk de opname van dit event

Daarnaast vinden in verschillende steden gespreksmomenten plaats, waarvan:

- de eerste op zondag 13 februari 2022 om 11u in Kunstencentrum Kaap/Vrijstaat O te Oostende (lees meer hier),

- de tweede op donderdag 28 april 2022 in de Blaisantkerk te Gent (meer informatie hier).

- Vrijdag 20 mei 2022 is Leuven aan de beurt met om 16u een gesprek in de feesttent in het Bruulpark (i.k.v. Mundo Moves)

- In juni (13 of 16/6) komt er nog een avond in Antwerpen i.s.m. Peperfabriek (meer informatie volgt).